Tarihi yönüyle dünyanın en önemli şehirlerinden biri olan Şanlıurfa’da Taş Tepeler projesi kapsamında 12 farklı tarihi yerleşim alanı gün yüzüne çıkarılmıştı. Bunların arasında en bilindik olanı Göbeklitepe olsa da diğer tepeler de en az Göbeklitepe kadar içinde büyük sırlar saklıyor. Bu tepelerden biri de yaklaşık 10 bin yıllık tarihe sahip Sayburç.
BAHÇEDEKİ TAŞ 10 BİN YILLIK TARİHİ ORTAYA ÇIKARDI
Sayburç’taki neolitik kalıntılar, 2021 yılı mayıs ayında Şanlıurfa Arkeoloji Müzesi ve proje üyelerinin köye yaptığı ziyarette, bahçe duvarlarında kullanılan dikilitaşların fark edilmesiyle ortaya çıktı. Bu keşfin ardından başlatılan arkeolojik çalışmalar, 2021’den bu yan devam ediyor.
T BİÇİMLİ DİKİLİTAŞLAR BULUNDU
Sayburç’ta arkeolojik kazılar kuzey ve güney olmak üzere iki alanda devam ediyor. Kuzeydeki en dikkat çekici yapı, ana kayaya oyulmuş, yaklaşık 14 metre çapında yuvarlak planlı bir yapı. Yapının taş duvarları doğrudan ana kaya üzerine inşa edilmiş, tabanı ise oyularak oluşturulmuş. Alanın güneydoğusu ise Roma döneminde taş ocağı olarak kullanılmış.
Güney kesimdeki yerleşim, ana kaya yükseltisi üzerine kurulmuş. Burada aynı tabakaya ait olduğu düşünülen, bitişik düzenli taş yapılar belirlendi. Duvarlarda payanda ve niş unsurları sıkça kullanılmış. Bazı yapılarda T biçimli, insan figürünü andıran dikilitaşlar yer alıyor. Yapıların tabanları yine ana kayaya oyularak yapılmış ve duvar diplerinde sekiler bırakılmış.
SAYBURÇ KABARTMALARI
Ayrıca Sayburç yerleşmesinde, insan ve hayvan figürlerinden oluşan 5 parçalı kabartma sahnesi ortaya çıkarıldı. Yaklaşık 80x370 cm boyutundaki kabartmalarda iki insan, iki leopar ve bir boğa tasvir ediliyor. Sahnedeki erkek figür, leoparlarla karşılıklı şekilde yüksek kabartma tekniğiyle betimlenmiş. Diğer grup ise çömelmiş bir insan ve ona yönelen bir boğadan oluşuyor. Figürlerde hareket ve anlatı ön planda. Bu sahnelerin, yerleşik yaşama geçiş sürecinde ritüel yapılar içinde yer alan, topluluk hafızasına kazınmış anlatıları yansıttığı düşünülüyor.
Kaynak: Ahmet Hakkı Ak
0 Yorum